«Κάποιος έκλεψε την τιμή της Ελλάδας»

Της Βασιλικής Τζεβελέκου

Τι ειρωνεία! Τρεις θησαυροί που ανασύρθηκαν πρόσφατα από τα «Άδυτα της Εθνικής Πινακοθήκης» έκαναν φτερά την τελευταία ημέρα της ομώνυμης έκθεσης. Και όπως λέει ο Ντένης Ζαχαρόπουλος, «κάποιος έκλεψε την τιμή της Ελλάδας, όχι την τιμή ενός Πικάσο»

Η κλοπή στην Πινακοθήκη. Το «Γυναικείο Κεφάλι» του Πάμπλο Πικάσο (1939, λάδι σε μουσαμά, 56 x 40), «Ο Μύλος» του Ολλανδού Πιέτ Μοντριάν (1905, λάδι σε μουσαμά, 35 x 44) και το σχέδιο σε χαρτί του Ιταλού Γκουλιέλμο Κάτσια (Μονκάλβο) του 17ου αιώνα, πέννα με αραιωμένη σέπια (27 x 16,8), που απεικονίζει το θρησκευτικό θέμα «Ο Αγιος Ντιέγκο ντε Αλκάλα σε έκσταση με την Αγία Τριάδα και τα σύμβολα του Πάθους», συνολικής αξίας πολλών εκατομμυρίων ευρώ, αφαίρεσαν ληστές από την Εθνική Πινακοθήκη τα ξημερώματα της περασμένης Δευτέρας. Μια ληστεία με κινηματογραφική αφήγηση, που δημιουργεί πολλά ερωτήματα για τον χρόνο και τον τρόπο που έγινε, για την πλημμελή φύλαξη των έργων και τα νωχελικά αντανακλαστικά των φυλάκων, αλλά και την «ποιότητα» των ληστών, οι οποίοι θα κινηθούν σε υψηλούς κύκλους για να προωθήσουν τα «βαριά κομμάτια».

Προσωπική δωρεά. Ο κορυφαίος Πάμπλο Πικάσο, ως περιζήτητος, δεν είναι ο πιο πλαστογραφημένος καλλιτέχνης, τα έργα του έχουν γίνει πολλές φορές λεία διεθνών συμμοριών, «αετονύχηδων» που κινούνται με χειρουργική ακρίβεια, τρέχουν πιο γρήγορα από τη σκιά τους και διαπράττουν μεγάλες ληστείες. Το «Γυναικείο Κεφάλι» που απεικονίζει το πορτρέτο της Ντόρα Μάαρ δεν είναι μόνο ένα σπουδαίο έργο Πικάσο, αλλά ένα σπουδαίο προσωπικό δώρο του Πάμπλο Πικάσο προς την ελληνική Αντίσταση το 1946. Τη χαρακτηριστική λεπτομέρεια μας επισημαίνει ο επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Εικαστικών Τεχνών της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, ιστορικός Τέχνης, καλλιτεχνικός διευθυντής του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης κ. Ντένης Ζαχαρόπουλος, ο οποίος, σε αντίθεση με τη δήλωση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη κ. Χρήστου Παπουτσή περί «ανύπαρκτων μέτρων ασφαλείας της Εθνικής Πινακοθήκης» και μιλώντας στο «ΠΟΝΤΙΚΙ art» δηλώνει: «Όχι μόνο η Εθνική Πινακοθήκη αλλά όλα τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί μας χώροι είναι αφύλακτοι, πάλι κάνουν οι πολιτικοί ότι δεν το γνωρίζουν. Οι τεχνολογίες στον τομέα της μουσειακής φύλαξης εξελίσσονται με τρομερή ταχύτητα. Οι πόροι είναι ανεπαρκείς ώστε να διατεθούν από τα μουσεία τέτοια κονδύλια. Ειδικά αυτή τη στιγμή είμαστε χωρίς χρήματα. Απλώς, το τελευταίο που πεθαίνει είναι η ελπίδα και η τέχνη έχει μέσα της την ελπίδα ενός καλύτερου κόσμου. Μέχρι τώρα είχαμε να προστατευτούμε από το ελληνικό κράτος, τώρα πρέπει να προστατευτούμε κι από τους ληστές. Η ελληνική πολιτεία πάντως δεν αγόρασε μέχρι τώρα κανέναν Πικάσο. Ήταν προσωπικό δώρο του καλλιτέχνη και κάποιος έκλεψε την τιμή της Ελλάδος, όχι την τιμή ενός έργου Πικάσο. Ο Πικάσο το χάρισε το ’46 τιμώντας την Αντίσταση του ελληνικού λαού κατά των ναζί και της κατοχής. Η Ελλάδα το αποδέχθηκε το ’49 μετά το τέλος του Εμφυλίου με την προϋπόθεση ότι θα γίνει δωρεά στην Ελλάδα, στο έπος της Πίνδου και στο λαμπρό ιδεώδες, όχι στην Αντίσταση. Οι συγκεκριμένοι έκλεψαν την ιστορία και την τιμή μας, την αντίσταση κατά των Γερμανών, αυτό δεν ήταν ιδιωτική περιουσία, ήταν περιουσία του ελληνικού λαού. Το μουσείο δεν είναι το πολυτελές σπίτι του κυρίου τάδε για να το κλέβουν. Κι όλα αυτά τα έργα Πικάσο, Ματίς, Μπρακ… ήρθαν εδώ από δικές τους δωρεές και τις προσπάθειες του Ροζέ Μιλιέξ και της γυναίκας του Τατιάνας Γκρίτση - Μιλιέξ, που τους ζητήθηκε να βοηθήσουν την ελληνική Αντίσταση. Είναι πραγματικά ντροπή γιατί αυτοί που τα πήραν έχουν φανταστεί και πού θα τα διακινήσουν, όπως και τα λάφυρα από την αρχαιοκαπηλία. Κι εγώ δεν ξέρω σε καμία γειτονιά ν’ αγοράζουν Πικάσο… Οι δράστες θα συνεχίσουν ανενόχλητοι, όπως κι όσοι φοροδιαφεύγουν, γιατί υπάρχει ατιμωρησία από το ελληνικό κράτος και τέλεια εγκατάλειψη των αρχών», καταλήγει ο κ. Ζαχαρόπουλος.

Ομοιότητες με την κλοπή του Παρισιού. Το «Γυναικείο Κεφάλι» ήταν και η μοναδική ελαιογραφία Πικάσο που υπήρχε σε ελληνικό μουσείο. Αφαιρέθηκε από τις μόνιμες συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης μέσα σε 7 λεπτά μαζί με τα δύο άλλα αριστουργήματα, που δεν ήταν καν ασφαλισμένα. Διεθνή κυκλώματα παράνομων εμπόρων τέχνης διακινούν αυτά τα έργα σε σκοτεινές αγορές πλούσιων αγοραστών γιατί δεν μπορούν να βγουν σε καμία επίσημη, καθώς όλα είναι καταγεγραμμένα. Για την υπόθεση ενεργείται προανάκριση από τη Διεύθυνση Ασφάλειας Αττικής, ενώ εκδόθηκαν διεθνείς αναζητήσεις καθώς η ληστεία θυμίζει την αντίστοιχη που έγινε τον Μάιο του 2010 στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι, όπου είχαν κλαπεί πέντε πίνακες των: Πικάσο, Ματίς, Μπρακ, Μοντιλιάνι και Λεζέ, αξίας 100 εκατομμυρίων ευρώ. Και στις δύο περιπτώσεις ο δράστης ήταν ένας και στο Παρίσι είχε μπει από ένα παράθυρο, ενώ στην Αθήνα από μια πόρτα αλουμινίου. Προηγουμένως είχαν ακουστεί δύο συναγερμοί στις 8.00 το βράδυ της Κυριακής ο πρώτος και λίγο αργότερα ο δεύτερος, αλλά δεν κρίθηκαν ανησυχητικοί!

Είναι κοινό μυστικό, πάντως, οι αφύλακτοι αρχαιολογικοί και μουσειακοί χώροι, καθώς όλο και περικόπτεται το προσωπικό φύλαξης. Για ολόκληρο το οικοδομικό τετράγωνο της Εθνικής Πινακοθήκης ήταν βάρδια ένας νυχτερινός φύλακας! Πρόβλημα που σίγουρα εντείνεται ακόμη περισσότερο τώρα με τις περικοπές, την απομάκρυνση εκτάκτων υπαλλήλων, τις μετατάξεις. Οσο για τα κονδύλια προς τον πολιτισμό, αυτά είναι ολοένα χαμηλότερα και ειδικά για τα μουσεία, όπου φυλάσσονται οι πολιτιστικοί θησαυροί μας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κλοπή σημειώθηκε μόλις πέντε ημέρες πριν ανανεωθεί ή λήξει η σχεδόν εικοσαετής θητεία της διευθύντριας κ. Μαρίνας Λαμπράκη - Πλάκα.

ΠΗΓΗ: http://topontiki.gr